Foto: Omrop Fryslân
De Witte Swaen, destijds het expetitieschip van Willem Barentsz dat woeste zeeën wist te verkennen, heeft in loop der tijd in Harlingen een nieuw leven gekregen. Al ruim tien jaar wordt er met man en macht in Harlingen gewerkt aan de bouw van het replicaschip. In 2018 bereikte het team een mijlpaal met de tewaterlating en werd het schip gedoopt door Prinses Margriet. In de vervolgjaren is er verder gebouwd aan het schip, met als doel het schip uit te laten varen naar Nova Zembla. In de vierdelige serie ‘De Witte Swaen’ geeft Omrop Fryslân je een kijkje achter de schermen bij de bouw van dit unieke proces. Een verscheidenheid aan vrijwilligers, de historie en de traditionele bouwstijl komen aan bod.
In de serie wordt het proces van de laatste maanden van de bouw gevolgd. Zo komt in de eerste aflevering Gerald de Weerdt, initiatiefnemer en bouwmeester van het project aan bod. De Weerdt deed jarenlang onderzoek naar de scheepsbouw uit de 16e en 17e eeuw. “Ik raakte gefascineerd door de slimme Hollandse bouwmethode, die zorgde voor een groei in de Hollandse scheepvaart in de Gouden Eeuw.” In de aflevering neemt hij de kijker mee in de literatuur van destijds die weerspiegeld wordt in de scheepswrakken die gevonden zijn in de Noordoostpolder en de Waddenzee. “Door de Witte Swaen na te bouwen kunnen we de theorieën van onder anderen Nicolaas Witsen testen.”
Van een meubelmaker en houtbewerker tot mantelzorger
In het tweede deel maken we kennis met Kees Visser, een gepensioneerde meubelmaker die al zeven jaar meewerkt aan de Witte Swaen. Van het buigen van de gangen tot het plaatsen van de dekbalken, grof en zwaar werk maar Visser pakt het werk wel aan. “Het is nogal wennen, het is heel anders werken voor een meubelmaker.” We kijken mee op de werf en naar de grote groep vrijwilligers die dit met z’n allen aanpakken. “Het zijn mensen met verschillende achtergronden en disciplines, wat eveneens lijkt op het werken in de 16e eeuw waar ook niet iedereen dezelfde papieren had.”
Het verhaal wordt de week daarop opgepakt door Nico Huisman. Huisman is een houtbewerker, zo bouwt hij violen en heeft vroeger voor zijn eigen zeeschouw de masten en zwaarden gemaakt. De masten voor de Witte Swaen maken, was voor hem een hele uitdaging. “Ik lag er wel eens wakker van maar toen de eerste gelukt was kreeg ik er vertrouwen in.” In zijn werkplaats is hij druk bezig met onderdelen voor het schip van Willem Barentsz. In de vooreerst laatste aflevering zijn we bij Ineke van Santen. Naast haar werk als mantelzorger is zij één dag per week aan het werk op de werf. Via een timmercursus voor vrouwen kwam ze op de Barentszwerf terecht. “Ik ben gek op ‘âld guod’ en heb bewondering voor de mannen in de 16de eeuw, die zonder te weten of ze wel weer terug zouden komen, toch vertrokken naar onbekende oorden.” Ze leert op de Bataviawerf in Lelystad van traditioneel zeilmaker Anne Willem Bosma hoe ze zeilen moet naaien.
Het verhaal van de Witte Swaen en haar vrijwilligers is vanaf 4 januari om 17.15 uur te volgen bij Omrop Fryslân. De serie is geproduceerd door Bernard Kramer.
