100 jaar voetbal in Harlingen

Uit de samensmelting van rkvv. Robur (1921) en vv. Harlingen (1923), ontstond fc Harlingen. In 2022, precies tussen de twee jubileumjaren in, wordt 100 jaar voetbal in Harlingen gevierd. In de aanloop naar 2022 verschijnt er elke maand in de Harlinger media een artikel over de geschiedenis van de verenigingen. Afwisselend Robur en v.v. Harlingen. Deze week: van HZC naar de v.v. Harlingen van 1943 tot en met 1953

Oorlog
Natuurlijk raakte de bezetting ook de voetbalsport want de Harlinger jonge mannen, de voetballers, waren natuurlijk voor de Duitsers prima werkkrachten om ingezet te worden in de oorlogsindustrie. Maar ondanks die situatie was er ook nog sprake van competitie voetbal.

De voetbalverenigingen: Zeemeeuwen, Robur, HZC en Harlingen, bleven bestaan maar wel min of meer uit het zicht van de Duitsers zeg maar een onzichtbare periode. Net als de voetballers verdwenen ook de ledenlijsten en administraties uit het zicht om na de oorlog weer boven water te komen. Toch zaten besturen niet stil in de oorlog want in 1943 starten er fusie besprekingen tussen de Harlinger profs en HZC. De elftallen waren aan elkaar gewaagd, maar noch Harlingen noch HZC slaagde er in om te promoveren naar een hogere klasse. Eigenlijk was Harlingen te klein voor twee verenigingen maar de sociale afstand tussen het ietwat elitaire HZC en de jongens van Harlingen was te groot en de fusie besprekingen in een bomvolle bovenzaal van de Franekerpoort sneuvelden. Er was trouwens ook nog een verschil in spelopvatting, vermelden de annalen. HZC was meer van de techniek, terwijl de Harlinger profs meer van de kracht en gewicht waren.

Harlingen fuseerde in 1946 wél met de Christelijke vereniging Zeemeeuwen die in 1938 al was opgericht. Een jaar later, 1947ging Zeemeeuwen op in Harlingen en toen deed ook het rood witte tenue zijn intrede. Er deden twee teams aan de zaterdag competitie mee maar na een aantal jaren nam de belangstelling voor deze competitie zo veel af dat er voorlopig een einde kwam aan het zaterdag voetbal in Harlingen.

Niks nieuws onder de zon
Harlingen tegen Franeker, of Franeker tegen Harlingen altijd een beladen strijd, maar wel leuk! In de Harnser van november 1983, schrijft Eddy Rozenboom (oud speler Freno Franeker en ééndagsvlieg bij HZC) over een wedstrijd A junioren tussen Harlingen en Franeker in het seizoen 1947 / 1948. De Franekers en Harlingers waren in een zwakke poule onder gebracht met Mulier (Witmarsum), Arum, Tzummarum en dat zal wel om de centjes geweest zijn: dicht bij huus….Rozenboom schrijft dat de Franekers en Harlingen moesten uit maken wie kampioen werd. Na de wedstrijd in Arum, die moeizaam werd gewonnen door Freno, was de stemming bij het omkleden in het café bedrukt, want volgende week kwam Harlingen op bezoek. Een van de spelers riep vrolijk: ”Jongens volgende week stane we eigenluks boven an want dan krijt Harlingen klop”. De Arumer café baas: “Nou as jimme op 0-0 uut komme is dat al heel wat, want die keeper fan die Harlingers komme jimme niet foarby”. Volle bak op de Hertog van Saxenlaan de zondag daarop met veel Harlingers. Rozenboom: “Freno was sterker en zeker bij vier schoten op doel veerden de Franekers op, maar ‘de beul van Harlingen’ Quisenaarts! Redde op katachtige wijze. Na de 1-0 van Harlingen was het klaar. De Harlingers scoorden nog drie keer, Quisenaarts redde nog een aantal keren en Harlingen Junioren 1A werd kampioen.

De rivaliteit tussen de Harlingers en de Franekers is legendarisch. HZC speelde een aantal keren in competitie verband tegen Freno, dat in het seizoen 1947 / 48 versterking had gekregen van ene apotheker, Venema die als speler van Be Quick Abe Lenstra ooit aan banden legde. Vol optimisme trok het tot dan ongeslagen Freno naar de Vierkantsdijk in Harlingen om Frans Helfrich en consorten een forse dreun te verkopen. Echter HZC won gemakkelijk met 3-0. Een ander treffen in Franeker begin 50’er jaren verliep anders. De Freno vierde haar 25 jarig bestaan met vriendschappelijke wedstrijden. De Harlingers speelden een klasse hoger dan de Franeker boys maar het rood wit van de Harlingers werkte als een rode lap op een stier want Freno won met 4-1. Het vermoeden bestond toen wel dat de Harlingers er met de pet naar gegooid hadden en dat werd niet ontkent. Het talrijke publiek had echter een mooie voetbal middag met een gezonde dosis rivaliteit, een rivaliteit die tot op de dag van vandaag voort duurt.

Na een liefdadigheidswedstrijd: Fusie!
In 1943 worden de eerste pogingen ondernomen om een fusie tussen HZC en Harlingen te realiseren. Dat mislukte. Tussentijds wordt HZC in 1949 ook kampioen maar promoveert niet. Dat lukt wel in 1950 als HZC kampioen 3de klas in Jubbega wordt én promoveert.

v. v. Harlingen, fusie!
Na een liefdadigheidswedstrijd tussen de ‘rivalen’ Harlingen en HZC in 1953(!) voelden spelers uit beide kampen opeens wel voor een samengaan, dus tien jaar later! En na diverse besprekingen kwamen leden op een vrijdagavond tegelijk bij elkaar: Harlingen in café Populair in de Vijverstaat en HZC in de Franekerpoort in de Hoogstraat.

Er was geen oppositie en de stemming liet bij HZC 57 voor en één tegen zien, bij Harlingen was dat 60 voor en 5 tegen. De naam werd v.v. Harlingen. De kleuren uit het Stadswapen werden overgenomen en het tenue werd wit shirt met rode baan en witte broek. Dus had niets met Ajax te maken maar met de Harlinger stadskleuren. Het zou vijf jaar duren voordat de fusie tussen kracht (Harlingen) en techniek (HZC) tot promotie leidde. Maar daarover in een volgende editie meer.

Bronnen: Archieven van: Piet van der Moolen; De Harlinger Courant; Guus van Hurck; rkvv Robur; en v.v. Harlingen. Boeken: Tot Heil Onze Ribbenkast / 75 jaar v.v. Harlingen. Diverse clubbladen. Jubileum uitgaven: HZC, Harlingen, Robur. Magazine: De Harnser oktober 1983.