In de afgelopen maanden heeft een externe evaluatiecommissie onder leiding van Stientje van Veldhoven de kwaliteit, relevantie en levensvatbaarheid van het werk van de Waddenacademie beoordeeld. De commissie is met name zeer positief over het feit dat de Waddenacademie in korte tijd in haar nieuwe rol van kennisregisseur van het Waddengebied is gegroeid, als verbinder in een bestuurlijk complex speelveld. Op 11 juni overhandigde van Veldhoven het evaluatierapport aan Ed Nijpels, voorzitter van de Raad van Toezicht van de Waddenacademie, en Katja Philippart, directeur van de Waddenacademie.
Elke vijf jaar wordt de Waddenacademie beoordeeld door een externe evaluatiecommissie, waarvan de leden door de KNAW worden benoemd. De meest recente commissie o.l.v. Stientje van Veldhoven heeft zich gericht op de periode 1 juli 2018 tot en met 31 december 2023. De commissie concludeerde dat de Waddenacademie de afgelopen jaren als kennisregisseur heeft gezorgd voor het versterken van integrale kennis over het Waddengebied. Door het toegankelijk en toepasbaar maken van die kennis heeft zij bijgedragen aan de duurzame bescherming en ontwikkeling van de Waddenzee als natuurgebied, het behoud van het unieke open landschap, en een duurzame ontwikkeling van het Waddengebied. De personen die de commissie tijdens de visitatiedagen in het Waddengebied hebben gesproken waren unaniem positief over de kwaliteit en relevantie van het werk van de Waddenacademie en benadrukten het grote belang van haar voortbestaan.
De commissie geeft ook een aantal dringende aandachtspunten voor de Waddenacademie mee om haar missie in de komende jaren goed te kunnen vervullen. Zij adviseert dat de capaciteit van de organisatie moet worden vergroot om de druk op de organisatie te verlichten en ruimte voor groei te maken. Ook stelt zij dat de relevante kennisinstellingen en disciplines breed vertegenwoordigd zouden moeten zijn in het werk(veld) van de Waddenacademie om een complete kennishuishouding te kunnen realiseren en objectiviteit en onafhankelijkheid uit te stralen. Jongeren zouden structureel betrokken moeten worden en de trilaterale samenwerking uitgebreid. De commissie realiseert zich dat dit alles echter wel vraagt om meer mensen en middelen.
Met het oog op de uitdagingen die op het gebied afkomen, verwacht de commissie dat de rol van de Waddenacademie steeds relevanter zal worden. Volgens de commissie heeft de Waddenacademie bewezen dat zij een uitstekende bijdrage kan leveren aan het genereren, verbinden en toegankelijk maken van betrouwbare integrale kennis, en dat zij een rol vervult die geen van de betrokken kennisinstellingen individueel zou kunnen spelen. Ondertussen wordt de toekomst van de Waddenacademie echter ernstig bedreigd doordat er geen zekerheid is over haar financiering na 2026. De commissie concludeert dat het voortbestaan van de Waddenacademie van groot belang is, en zij daarom volledige steun verdient van zowel de rijksoverheid als van regionale bestuurders, inclusief de daarbij horende structurele financiering.
Evaluatiecommissie
De evaluatiecommissie werd ingesteld door de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Naast voorzitter Drs. Stientje van Veldhoven (global vice president & regional director Europe, World Resources Institute) waren prof. dr. ing. Jan Willem Erisman (hoogleraar environmental sustainability, Universiteit Leiden) en prof. dr. ir. Arjen Wals (hoogleraar transformatief leren voor sociaal-ecologische duurzaamheid/Unesco Chair, Wageningen University & Research) commissieleden. Dr. Linda van den Berg (Washoe Life Science Communications) ondersteunde de commissie als onafhankelijk secretaris. De evaluatiecommissie heeft de activiteiten van de Waddenacademie beoordeeld op basis van het zelfevaluatierapport van de Waddenacademie (januari 2024), een groot aantal achtergronddocumenten en gesprekken met betrokkenen op twee visitatiedagen.