Lokale verkiezingen – vergeleken met de tragedie die zich niet ver van ons vandaan afspeelt lijken ze ineens niet meer zo belangrijk. Hebben ze niets beters te doen, die politieke partijen in de gemeente Harlingen?
We worden met onze neus op de feiten gedrukt. We lezen het in de krant, zien het op de televisie, en live op Facebook en Tiktok: er kan zomaar een eind komen aan het leventje waaraan de meeste mensen in Nederland gewend zijn geraakt.
Driekwart eeuw ging voorbij sinds de laatste oorlog. Vrede, toegenomen welvaart. Een autootje, een eigen huis. Maar, zoals dat kan gebeuren bij verwende mensen, we verloren het grote plaatje uit het oog. De ontevredenheid nam toe, de benzine en de koophuizen werden te duur, tijdens de pandemie dachten velen dat de dictatuur al was begonnen. Nee zeg, dat was allemaal niet onze schuld. Die lag bij ‘de ander’. Bij pluche-klevende politici misschien, of Amerikanen, of Russen, of het WEF, of in het ergste geval de aliens met hagedissenstaarten.
Ik wijs dat af. Nee hoor, wij zijn het zelf. Die ‘ander’ woont in het Kremlin en hij stuurt soldaten. Maar vooral: die ander woont in Cherkiv of in Kyiv en ontdekt ineens dat hij zijn geboortestad moet verdedigen achter een stapel autobanden.
Waarom vechten deze mensen? Ze hebben na de val van de Muur geproefd van de vrijheid. Ze willen eigen baas zijn over hun leven. Zelf bepalen wat ze zeggen of denken. Ze willen niet bang zijn voor de denkpolitie van een totalitair regime. De historie van het IJzeren Gordijn heeft hen weinig vertrouwen gegeven in een Oekraïne onder de knoet van Poetin.
Het zijn dezelfde beweegredenen die aan de basis liggen van onze lokale verkiezingen. Want bij die verkiezingen begint op kleine schaal de democratie, de beste uitvinding van de mensheid sinds het begin van de geschiedenis. Vóór die tijd bepaalden bokito’s, dictators, tirannen, koningen en keizers wat er gebeurde in de stam, in de stad, in het land, in het imperium. Doorgaans hoofdzakelijk ten bate van de heersende klasse. De voorbeelden zien we vandaag de dag nog steeds, overal in de wereld. En het lijkt alsof de democratie terrein verliest.
Het parlementaire systeem heeft zijn nadelen. Zeker in ons koopmansland. Trage en tweeslachtige besluitvorming. Bureaucratie. Vriendjespolitiek. Corruptie. Egoïsme. De mens is nu eenmaal een schadelijke diersoort, voor zichzelf en vooral voor de ander. Laten we het maar helemaal niet hebben over de planeet.
Toch, van alle regeringsvormen is de democratie de beste. Laten we dat koesteren. U zult vragen: waar waren die politieke partijen toen er nog geen verkiezingen op handen waren? Ik stel een tegenvraag: waar was u, toen de fracties in lange vergaderingen probeerden de gemeentelijke zaken zo goed mogelijk te regelen? Ieder vanuit zijn eigen ideaal, maar allemaal begaan met de belangen van de stad als geheel? Echt, de democratie is het enige en het beste wat we hebben. Of willen we terug naar de dictatuur?
Gijs van Hesteren
Nummer tien op lijst zes, GroenLinks Harlingen
